Oleje dla zwierząt - właściwości i zastosowanie

Oleje roślinne mają wiele prozdrowotnych zastosowań, nie tylko w diecie ludzi, ale też dla naszych ukochanych pupili. Mowa o psach, kotach, koniach, a nawet królikach i gryzoniach! Jest to fantastyczna opcja, by wykorzystać zasoby matki natury i wspomóc zdrowie całego organizmu naszego czworonoga.

Spis treści:

1. Rola olejów w diecie zwierząt
2. Rodzaje olejów dla zwierząt i ich właściwości
3. Podawanie oleju zwierzętom: dawkowanie i zasady stosowania
4. Wybór oleju dla zwierząt: co warto wiedzieć?

Rola olejów w diecie zwierząt

Tłuszcze stanowią jedną z głównych grup składników odżywczych. Nie tylko są materiałem energetycznym dla organizmu, ale budują również błony komórkowe każdej, jednej komórki organizmu. Odpowiadają zatem za to, w jaki sposób komórki te odbierają i przekazują informacje między sobą, co spina funkcjonowanie całego organizmu i każdego układu. Ponadto niektóre witaminy mogą przyswoić się, tylko jeśli zostaną rozpuszczone w tłuszczach (A, D, E, K), a co więcej, niektóre kwasy tłuszczowe są określane jako "niezbędne" i muszą być dostarczane wraz z dietą.

Znaczenie nienasyconych kwasów tłuszczowych w diecie zwierząt 

Zwierzęta nie posiadają pewnych enzymów, co uniemożliwia im wytworzenie takich struktur biochemicznych, jakie budują nienasycone kwasy tłuszczowe, dlatego konieczne jest dostarczanie tego materiału do przemian biochemicznych wraz z dietą Są to NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe). Znamy je również jako kwasy tłuszczowe omega-3 oraz kwasy tłuszczowe omega-6. Z nich, możliwe jest wytworzenie wielu innych substancji, które wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Do najważniejszych kwasów tłuszczowych należą ALA (kwas alfa-linolenowy), z którego może powstać EPA (kwas eikozapentaenowy) i DHA (kwas dokozaheksaenowy) oraz LA (kwas linolowy), z którego może powstać ARA (kwas arachidonowy) oraz GLA (kwas gamma-linolenowy. 

Rodzaje olejów dla zwierząt i ich właściwości 

Do wyboru mamy różne rodzaje olejów roślinnych oraz zwierzęcych. Każdy z nich ma swoje unikalne właściwości i różny profil kwasów tłuszczowych. Należy zwracać uwagę, nie tylko na ilości poszczególnych kwasów tłuszczowych, ale również na wzajemny stosunek kwasów omega-3 do omega-6. 

Oleje roślinne vs oleje zwierzęce - porównanie 

W olejach pochodzenia zwierzęcego (oleje rybne - tran dla psa i kota czy olej z łososia dla psa), znajdziemy głównie kwasy omega-3, czyli EPA i DHA, w olejach roślinnych znajdziemy głównie kwasy omega-6. Dzięki tej wiedzy będziemy umieli dobrać odpowiedni olej do potrzeb naszego zwierzęcia. Przykładowo, jeśli chcemy poprawić zdolności poznawcze u starszego zwierzęcia, warto podawać kwasy omega-3, które wbudowują się w błony komórkowe neuronów i wspomagają przekazywanie impulsów nerwowych. 

Olej kokosowy - MCT w diecie zwierzęcia 

Olej kokosowy dla psa i kota zawiera substancję nazywaną MCT (4), jej szlaki biochemiczne prowadzą do powstawania ciał ketonowych, które są głównym i najbardziej efektywnym źródłem energii dla neuronów zwierzęcia. Wspomaga ona zatem funkcje poznawcze pupila. Ma również działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne, dlatego łagodzi stany zapalne skóry. 

Olej lniany dla zwierząt właściwości i korzyści 

Olej lniany dla psa i kota wspomaga pracę układu krążenia, terapię cukrzycy oraz stanów zapalnych stawów (5). Substancje śluzowe zawarte w nasionach lnu powlekają podrażnione błony śluzowe żołądka i przełyku, co wspomaga terapię w czasie refluksu lub podrażnienia wywołane wymiotami.

Olej konopny dla zwierząt i jego wpływ na zdrowie 

Olej konopny dla psa i kota, poza bardzo korzystnym profilem lipidowym, zawiera również substancje czynne, do których należą kannabinoidy, terpeny oraz tokoferol (witamina E). Ma wobec tego silne właściwości antyoksydacyjne i hamujące rozwój nowotworów. (1) 

Olej łososiowy: cenne kwasy omega dla zwierząt 

Olej z łososia dla psa i kota jako dobre źródło EPA i DHA, wpływa na poprawę zdolności poznawczych zwierzęcia. Substancje te wbudowują się w błony komórkowe neuronów i przyśpieszają przekazywanie impulsów nerwowych od jednej komórki, do drugiej. (2) 

Olej z wątroby dorsza - cenne źródło witamin A i D w diecie zwierzęcia 

Wątroba jest organem, który magazynuje wiele witamin, w tym wspomniane wyżej A oraz D. Są to witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, więc przyjmowanie ich wraz z pokarmem oleistym wzmacnia ich wchłanianie z pożywienia. Badania prowadzone na psach policyjnych wykazały, że podawanie oleju z dorsza obniża poziom LDL (określanego mianem "złego cholesterolu"), poprawia wrażliwość komórek na insulinę, obniża hiperglikemię oraz ma silne działanie antyoksydacyjne. (3) 

Podawanie oleju zwierzętom - dawkowanie i zasady stosowania

Oleje wprowadzamy do diety powoli, dając czas organizmowi zwierzęcia do przyzwyczajenia się, do nowych substancji odżywczych. Olej można dodawać do karmy suchej lub mokrej, nawet jeśli zawiera ona już w swoim składzie substancje oleiste. 

Jak dawkować oleje dla psa i kota - praktyczne wskazówki 

Zaczynamy od podawania małych dawek, zaledwie kilku kropli do porcji pokarmu. Warto po każdym takim zabiegu obserwować, jak zachowuje się zwierzę. Nadmiar oleju w diecie może powodować przybieranie na wadze oraz zwiększenie częstotliwości wydalania kału. Jeśli jednak zwierzę dobrze toleruje podaną dawkę, można zacząć ją stopniowo zwiększać. Konkretna dawka zależy od gatunku zwierzęcia oraz od jego wagi i stanu zdrowia. Można skonsultować się dietetykiem zwierzęcym oraz lekarzem weterynarii, zwłaszcza jeśli nasz pupil choruje przewlekle i musi przyjmować leki na stałe 

Wybór oleju dla zwierząt - co warto wiedzieć? 

Aby zapewnić najwyższą jakość podawanego oleju, musimy wybierać oleje zimnotłoczone, czyli nierafinowane. Takie oleje muszą powstawać z dobrego surowca, czyli na przykład zdrowych, prawidłowo przechowywanych nasion, tak aby uniknąć ryzyka kumulowania się mykotoksyn (toksyn produkowanych przez grzyby) w organizmie zwierzęcia. Wobec tego najlepiej wybierać marki, które produkują oleje na małą skalę, na życzenie klienta. Oleje zimnotłoczone mają krótszą przydatność do spożycia, dlatego trafiają do klienta szybko, w opakowaniu z ciemnego szkła. 

Nierafinowany olej versus rafinowany: który jest lepszy dla Twojego zwierzęcia? 

Najlepszy sposób pozyskiwania olejów do użytku w diecie polega na obróbce ziaren i nasion, w niskiej temperaturze, czyli tzw oleje zimnotłoczone (nierafinowane). Używa się do tego specjalnej prasy, która miażdży nasiona, co powoduje wydzielanie się tłuszczy w nich zawartych. Nie są one poddawane obróbce chemicznej, która wymagałaby użycia dodatkowych substancji (procesy hydratacji, odkwaszania, wybielania i wiele innych). Dzięki temu oleje zachowują charakterystyczny, naturalny smak i zapach. Zobacz jak tłoczymy oleje.

Jak wybrać odpowiedni olej dla Twojego zwierzęcia? Praktyczne porady 

Jak wybrać olej dla psa? Zastanów się, jaki aspekt zdrowia swojego pupila chciałbyś poprawić. Być może ma on matową sierść i skórę z tendencją do przesuszania się? Masz rasę, która wykazuje tendencję do konkretnych chorób, jak na przykład problemów z sercem lub ze stawami? Jaki jest wiek Twojego pupila - czy jest to jeszcze brzdąc, czy już raczej senior? Jaki olej dla konia? Odpowiadając sobie na takie pytania, będziemy w stanie wyselekcjonować pożądane cechy oleju, który dołączymy do diety. Pamiętajmy jednak, że zawsze dobrze jest zasięgnąć opinii dietetyka zwierzęcego oraz lekarza weterynarii, zwłaszcza jeśli zwierzę przyjmuje na stałe jakieś leki. 

Źródła:

1. Leizer, Cary & Ribnicky, David & Poulev, Alexander & Dushenkov, Vyacheslav & Raskin, Ilya. (2000). The Composition of Hemp Seed Oil and Its Potential as an Important Source of Nutrition. Journal of Nutraceuticals, Functional & Medical Foods. 2. 35-53. 10.1300/J133v02n04_04. 
2. Rodrigues RBA, Zafalon RVA, Rentas MF, Risolia LW, Macedo HT, Perini MP, Silva AMGD, Marchi PH, Balieiro JCC, Mendes WS, Vendramini THA, Brunetto MA. The Supplementation of Docosahexaenoic Acid-Concentrated Fish Oil Enhances
3. Cognitive Function in Puppies. Animals (Basel). 2023 Sep 16;13(18):2938. doi: 10.3390/ani13182938. PMID: 37760338; PMCID: PMC10525578. 
4. Biomolecules. 2022 Aug; 12(8): 1092. Published online 2022 Aug 8. doi: 10.3390/biom12081092 PMCID: PMC9405924PMID: 36008986 
5. Watanabe S, Tsujino S. Applications of Medium-Chain Triglycerides in Foods. Front Nutr. 2022 Jun 2;9:802805. doi: 10.3389/fnut.2022.802805. PMID: 35719157; PMCID: PMC9203050.
6. Al-Madhagy S, Ashmawy NS, Mamdouh A, Eldahshan OA, Farag MA. A comprehensive review of the health benefits of flaxseed oil in relation to its chemical composition and comparison with other omega-3-rich oils. Eur J Med Res. 2023 Jul 18;28(1):240. doi: 10.1186/s40001-023-01203-6. PMID: 37464425; PMCID: PMC10353157.