DHA dla dzieci - właściwości i dawkowanie
Dlaczego kwas DHA jest tak ważny dla rozwijającego się organizmu dziecka? Co zrobić, aby uniknąć jego niedoboru? W pierwszej kolejności warto zadbać o urozmaiconą dietę i odpowiednie spożycie tłustych ryb morskich. W razie konieczności zaleca się, aby uzupełnić jadłospis o suplementy diety z kwasem DHA dla dzieci.
Co to jest DHA dla dzieci?
Kwas dokozaheksaenowy (DHA) należy do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Ponadto zalicza się do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), ponieważ musi być dostarczany do organizmu z zewnątrz. Pewne ilości kwasu DHA powstają w wyniku przemian kwasu alfa-linolenowego (ALA). Jednak jest to mało efektywny proces, który nie zaspokaja potrzeb organizmu.
Skoro kwas DHA musi być dostarczany do organizmu z zewnątrz pojawia się pytanie, gdzie go szukać? Źródłem omega DHA dla dzieci są tłuste ryby morskie (m.in. łosoś, makrela, sardynki, śledzie), owoce morza, algi, a także suplementy diety.
Dlaczego DHA jest ważne dla dzieci?
DHA dla dzieci odgrywa ważną rolę w procesie wzrostu i rozwoju młodego organizmu. Przede wszystkim ośrodkowego układu nerwowego, funkcji poznawczych i narządu wzroku. Ponadto jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego i odpowiedzi organizmu na stan zapalny. Odgrywa również istotną rolę w profilaktyce i leczeniu alergii, chorób sercowo-naczyniowych, depresji u dzieci, a także zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD).
Jakie są korzyści suplementacji DHA dla dzieci?
Dlaczego warto suplementować kwasy DHA? Głównym źródłem kwasu dokozaheksaenowego są tłuste ryby morskie, które nie są zbyt lubiane przez dzieci. Zbyt mała ilość ryb w diecie dziecka niesie za sobą ryzyko niedoboru kwasów omega-3.
W tym przypadku z pomocą przychodzi suplementacja kwasów DHA dla dzieci:
- Ma korzystny wpływ na wzrost i rozwój młodego organizmu
- Także funkcjonowanie układu immunologicznego i ośrodkowego układu nerwowego.
- Co więcej, może przynieść korzyści w przyszłości. Mowa tu o zmniejszeniu ryzyka wystąpienia alergii, chorób sercowo-naczyniowych czy cukrzycy typu 2.
DHA w rozwoju mózgu dziecka
Kwas DHA jest jednym z głównych budulców układu nerwowego. Stanowi do 60% wszystkich kwasów tłuszczowych budujących komórki nerwowe. Jego akumulacja w tkankach nerwowych rozpoczyna się już w okresie życia płodowego (dlatego tak ważne jest przyjmowanie odpowiednich ilości kwasu DHA przez kobiety w ciąży).
Jednak akumulacja kwasu DHA w tkankach nerwowych nie kończy się wraz z przyjściem dziecka na świat. Pierwsze dwa lata życia to okres najintensywniejszego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Niedobór omega DHA dla dzieci w tym czasie może doprowadzić m.in. do pogorszenia pamięci, zdolności myślenia logicznego, czy przetwarzania informacji.
W jednym z badań zaobserwowano, że u dzieci, których mamy suplementowały kwasy EPA i DHA, umiejętności poznawcze i koordynacja ręka-oko były znacznie wyższe [1]. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Child Psychology and Psychiatry zaobserwowano również, że IQ dzieci matek jedzących ryby w zaawansowanej ciąży było wyższe [2]. Inni badacze odnotowali także lepszą zdolność skupiania uwagi i przetwarzania informacji u dzieci, które suplementowały DHA [3].
DHA a odporność dziecka
Niedobór wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 może doprowadzić do nieprawidłowej i opóźnionej reakcji na zapalenie.
Co więcej, DHA i EPA dla dzieci są niezbędne do prawidłowego przebiegu procesu różnicowania się limfocytów T. Razem z limfocytami B należą one do jednych z najważniejszych komórek układu immunologicznego. Do ich zadań należy m.in. niszczenie komórek zakażonych przez drobnoustroje i pobudzanie procesu wytwarzania przeciwciał (białek, które chronią organizm przed wirusami, bakteriami i toksynami).
DHA a rozwój oczu dziecka
Kwas DHA dla małych dzieci jest istotny również ze względu na prawidłowy rozwój oczu. Kwas dokozaheksaenowy wchodzi w skład błon fotoreceptorów zlokalizowanych w siatkówce oka. Tym samym jest niezbędny do prawidłowego przebiegu procesu widzenia.
Niedobór kwasu DHA u niemowląt może doprowadzić do obniżenia ostrości widzenia. W związku z tym Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zezwolił na umieszczanie na opakowaniach następującego oświadczenia zdrowotnego – „DHA przyczynia się do rozwoju wzroku niemowląt”.
Jak suplementować DHA dla dzieci?
Jak wyglądają zalecenia dotyczące suplementacji DHA dla dzieci?
Jak dawkować DHA dla niemowląt i dzieci?
Zgodnie z najnowszymi normami żywienia dla populacji Polski zalecenia co do wystarczającej ilości (AI) w diecie wyglądają następująco:
- niemowlęta karmione mieszankami mlekozastępczymi z DHA – suplementacja nie jest konieczna;
- niemowlęta karmione piersią – zaleca się, aby mama karmiąca piersią spożywała przynajmniej 1-2 porcje tłustych ryb morskich w tygodniu i suplementowała minimum 200 mg DHA/dobę (jeśli nie spożywa wystarczającej ilości tłustych ryb morskich powinna uwzględnić wyższą suplementację tj. 400-600 mg/dobę);
- niemowlęta 7-11 miesięcy – 100 mg/dobę;
- dzieci 1-2 lata – 100 mg/dobę;
- dzieci 2-8 lat – 1-2 porcje ryb lub owoców morza tygodniowo (w tym raz tłuste ryby morskie) lub 250 mg/dobę suplementu DHA dla dzieci [4];
Jakie są popularne suplementy DHA dla dzieci - tran, olej z wątroby dorsza, olej z alg?
Jaki suplement omega DHA dla dzieci wybrać? Jedną z opcji jest tran dla dzieci, czyli olej pozyskiwany ze świeżych wątróbek dorsza (łac. Gadus morhua Linne) z rodziny dorsza (łac. Gadidae). Wyróżnia się wysoką zawartością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3.
Jedna łyżeczka tranu (2,5 ml) dostarcza 0,2 g kwasu EPA i 0,22 g kwasu DHA. Co więcej, jest źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E).
Źródłem kwasu DHA są nie tylko tłuste ryby morskie, ale i algi. Jednak, jeśli chcesz wybrać DHA z alg dla dzieci musisz pamiętać o jednej ważnej rzeczy. Tylko niektóre gatunki alg zawierają wystarczające ilości kwasów EPA i DHA. Szukaj suplementu diety, który ma w składzie mikroalgi Schizochytrium sp.
Jakie są objawy niedoboru DHA u dzieci?
Po czym rozpoznać, że Twojemu dziecku brakuje kwasu DHA?
Jak rozpoznać niedobór DHA u dziecka?
Niedobór DHA objawia się:
- Zaburzeniami zachowania oraz funkcji poznawczych.
- U dziecka mogą pojawić się trudności w czytaniu i pisaniu oraz zaburzenia koncentracji.
- Ponadto niedobór DHA objawia się osłabieniem odporności i większą podatnością na infekcje.
Co robić w przypadku niedoboru DHA u dziecka?
W przypadku niedoboru DHA u dziecka zaleca się zwiększenie ilości tłustych ryb morskich w diecie. Jeśli Twoja pociecha nie je ich wystarczająco dużo (tj. 1-2 porcje tygodniowo), rozważ suplementację DHA i EPA dla dzieci.
Suplementacja DHA dla dzieci przeciwwskazania
Odpowiednie ilości kwasu DHA są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu dziecka. Jednak czy suplementacja jest zawsze bezpieczna?
Czy suplementacja DHA jest bezpieczna?
Suplementacja kwasu DHA jest bezpieczna przez cały rok. Jednak przed jej wdrożeniem należy zapoznać się z zaleceniami producenta suplementu diety oraz skonsultować się z lekarzem. Specjalista pomoże dobrać dawkę do wieku dziecka. Ponadto weźmie pod uwagę inne czynniki (m.in. choroby, zażywane leki i suplementy diety), które decydują o zalecanej dziennej dawce DHA dla dzieci.
Jakie mogą być skutki uboczne suplementacji DHA?
Skutki uboczne suplementacji DHA są zazwyczaj łagodne. Zaliczają się do nich m.in. nieprzyjemny zapach potu i oddechu, bóle głowy i nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Można zminimalizować ryzyko ich wystąpienia poprzez przyjmowanie zalecanej ilości kwasu DHA.
Dlaczego DHA jest ważne dla rozwoju dziecka?
Kwas dokozaheksaenowy ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju ośrodkowego układu nerwowego i siatkówki oka. Ponadto jest ważny dla właściwego funkcjonowania układu immunologicznego.
Jak suplementować DHA w codziennej diecie dziecka?
Zignorowanie zaleceń dotyczących rekomendowanej ilości DHA w codziennej diecie dziecka wiąże się z ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych. W związku z tym przed rozpoczęciem suplementacji warto zapoznać się z zaleceniami producenta danego suplementu diety oraz lekarza pediatry. Ilość kwasu DHA w diecie powinna być dobrana do wieku i indywidualnych potrzeb dziecka.
Jak dbać o odpowiednią ilość DHA w organizmie dziecka?
Źródłem kwasu DHA są przede wszystkim tłuste ryby morskie. Zaleca się, aby podawać je dzieciom od 7. miesiąca życia (zaczynając od niewielkich ilości). Uzupełnieniem urozmaiconej diety mogą być suplementy diety z kwasami DHA dla dzieci.
Źródła:
- Swanson D., Block R., Mousa SA. Omega- 3 Fatty Acids EPA and DHA: Health Benefits Throughout Life. Advances in Nutrition, 2012, 3, 1-7.
- Raine A Portnoy J, Liu J., Mahoomed T., Hibbeln J. Reduction in behaviour problems with omega-3 supplementation in children aged 8-16years: A randomized, double-blind, placebo-controlled, stratified, parallel- grouptrial. J Child Psychol Psychiatry, 2016, 56, 509-520.
- Amminger GP., Berger G., Schafer M., et al. Omega-3 Fatty Acids Supplementation in Chilren with Autism: A double-blind Randomized, Placebo-controlled Pilot Study. Biological Psychiatry, 2007, 61, 551-553.
- Jarosz, Mirosław, et al. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Vol. 83. Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, 2020.
- Swanson D., Block R., Mousa SA..Omega- 3 Fatty Acids EPA and DHA: Health Benefits Throughout Life. Advances in Nutrition, 2012, 3:1-7.
- Mankad D., Dupuis A., Smile S., et al. A randomized, placebo controlled trial of omega-3 fatty acids in the treatment of young children with autism. Molecular Autism, 2009, 6.